07 Ocak 2015
Mülga 1745 sayılı iş kanununun yürürlükte olan 14 üncü maddesi kıdem tazminatını düzenlemiştir. Bu madde de kıdem tazminatına hak kazanma koşulları;
Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin:
1) İşveren tarafından bu Kanunun 17. maddesinin II numaralı bendinde gösterilen sebepler dışında,
2) İşçi tarafından bu Kanunun 16. maddesi uyarınca,
3) Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyle,
4) Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla;
5) 506 Sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun Geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle,
Feshedilmesi veya kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi veya işçinin ölümü sebebiyle son bulması hallerinde işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılır. Şeklinde düzenlenmiştir.
Son olarak yasallaşan bedelli askerlik hususu önemli bir soruyu gündeme getirdi. Bedelli askerlik yapanlar kıdem tazminatı alabilirler mi?
1475 Sayılı iş kanununun 14. maddesi (4857 sayılı iş kanunu 1475/14. maddesinin ortadan kaldırmamıştır) kıdem tazminatına hak kazanma koşullarından biri olarak muvazzaf askerliği belirlemiştir.
Muvazzaf askerlik görevi nedeniyle iş sözleşmesi sona eren işçinin kıdem tazminatı alma hakkı vardır. (Kıdem tazminatını almayıp dönüşte işyerinde tüm haklarıyla devam hakkı saklıdır.)
Yargı kararları da bundan önce çıkan bedelli askerlik uygulamalarında işçilerin kıdem tazminatına hak kazanacağı (işçiye kıdem tazminatının verilmesini) yönündedir.
Ancak burada yargı kararlarının temel dayanağı bedelli askerlik düzenlemelerinde işçilere (bedelli askerlere) 21 gün temel eğitim şartının olmasıdır. Buradaki ispat belgesi de “askere sevk belgesidir.”
Son bedelli askerlik düzenlemesinde ise işçiler (bedelli askerliğe başvuranlar) temel eğitimden muaf tutulmuşlardır. Bu da daha önceki yargı kararlarının temel dayanağını ortadan kaldırmıştır.
Bu durumda işçiler (bedelli askerlikten yararlananlar) temel eğitime tabi tutulmadıkları, kişiler askerlik bedelini yatırdıklarında askerliği yapmış sayılacaklarından ve bunun için işyerinden ayrılmalarına gerek olmayacağından kanımca bedelli askerliği gerekçe göstererek işten ayrılmaları halinde kıdem tazminatına hak kazanamayacaklardır.
Kurucu Üyesidir.
