02 Ocak 2017
6356 Sayılı kanunun 39. maddesinin (8) bendi “Grev sonunda yapılan toplu iş sözleşmesinden, 65. maddeye göre zorunlu olarak çalışanlar dışında işyerinde çalışmış olanlar aksine hüküm bulunmadıkça yararlanamaz.” demektedir.
İşyerinde çalışması zorunlu olan işçiler dışındaki işçiler greve katılıp katılmamakta serbesttirler. Ancak, greve katılmayan işçiler, sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde toplu iş sözleşmesinden yararlanamayacaklardır. Burada dikkat edilmesi gereken husus “işyerinde çalışmış olanlar”dan söz edildiğine göre, taraf sendikanın üyesi olsun veya olmasın işyerindeki tüm işçiler hükmün kapsamındadır.
Bu durum, söz konusu işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanma haklarını ortadan kaldırdığı için taraf sendikaya üye olmayan işçi sonradan bu sendikaya üye olarak sözleşmeden yararlanma hakkını da elde edemez. Burada, toplu iş sözleşmesinden yararlanma hakkını ortadan kaldıran husus, grev sırasında işyerinde çalışmadır. Bu nedenle, her ne sebeple olursa olsun grev sırasında işyerinde çalışmayan işçiler söz konusu yasağın dışında kalarak sözleşmeden yararlanma hakkına sahip olacaklardır. İşçinin grev sırasında işyerinde çalışmamasının greve iştirakten kaynaklanıp kaynaklanmadığının önemi yoktur. Grev sırasında greve iştirak etmeyip işyerinde çalışmak istediği halde işverenin çalıştırmadığı işçiler de yararlanma yasağının kapsamı dışındadır.
Söz konusu yasak kapsamında olup olmama yasal bir grev sırasında zorunlu olmamakla beraber işyerinde çalışılıp çalışamadığına göre belirlenecektir.
Kanun açıkça, “greve katılmayan veya katılmaktan vazgeçen işçilerden” söz etmektedir. Sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, grev sırasında işyerinde çalışan ancak daha sonra bundan vazgeçerek greve katılan işçiler de yapılan toplu iş sözleşmesinden yararlanamayacaktır. Taraflar, toplu iş sözleşmesine koyacakları bir hükümle, grev sırasında işyerinde çalışan işçilerin de sözleşmeden yararlanabileceklerini kararlaştırabilirler.
Söz konusu 38. madde metninde, grev sırasında işyerinde çalışan işçilerin sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça yararlanamayacaklarından söz edilmesi açıkça taraflara bu konuda düzenleme yapma yetkisinin tanınması anlamındadır. Ancak, taraflar bunu eşitlik ilkesine uygun olarak kullanmak zorundadır. Bu nedenle, grev sırasında işyerinde çalışan işçilerden bir kısmının veya taraf sendikaya üye olanların sözleşmeden yararlanacakları kararlaştırılamaz. Bu nitelikteki bir düzenleme işyerinde grev sırasında çalışan tüm işçileri kapsamak durumundadır.
Tekrar hatırlatmak isterim ki sendika üyesi olsun olmasın, başka sendika üyesi olsun veya sendika üyesi olmasın şayet işçi işyerinde uygulanan bir greve katılmayıp işyerinde çalışmışsa aksine bir hüküm sözleşmede yoksa toplu iş sözleşmesinden yararlanamaz. Burada esas olan işyerinde çalışan bir işçinin grev esnasında işyerinde çalışıp çalışmadığıdır.
Örneğin A işçisi işyerinde sendika üyesi değil. Grev oldu ve greve katılmayarak işyerinde çalışmaya devam etti. Grev sonunda yapılan toplu iş sözleşmesinden dayanışma aidatı ödeyerek yararlanamaz.
Kurucu Üyesidir.
