Tükenmez Enerji Kaynağı: “Güneş”

Ülke ve dünya genelinde her geçen gün enerji ihtiyacı artıyor. Geleneksel enerji kazanımı giderek maliyetli, ulaşımı zor hale geliyor. Fosil kaynaklar sınırlı olmakla birlikte, doğaya verilen zarara ve günümüzde ciddi sorunlar yaşatan iklim değişikliğine sebep oluyor. Fosil enerji kaynakları; günümüz ihtiyaçlarını karşılamamakla birlikte, coğrafik sıkıntı ve ulaşım sorunu olarak karşımıza çıkıyor (Ukranya - Rusya Savaşı).

Enerji ihtiyacını karşılamak için, gerekli alternatifleri imkanlar dahilinde oluşturmak gerekiyor. Yenilenebilinir Enerji konusunda; Türkiye’nin çok şanslı bir konumda olduğu ve uzun vadede enerji ihtiyacının büyük bir kısmının sadece doğal kaynaklarla karşılayabileceği söylenebilir. Güneş enerjisi sonsuz bir enerji kaynağıdır.

Güneş enerjisi nedir?
Güneş’ten gelen ışınların, özel teknik / teknolojiler kullanılarak, elektrik enerjisine dönüştürülmesidir. Sonsuz olan bu enerji kaynağı, dünya ve ülkemiz genelinde yeterli düzeyde kullanılmamaktadır. GES (Güneş Enerji Sistemleri) için önemli olan, Güneşin veya Güneşli bölgelerin konumu veya hava durumu değil, GES için dikkate alınması gereken konu ışılım değerleridir. Bu konuda Türkiye, dünya genelinde en iyi konumda olan ülkelerden biridir. Aynı zamanda işletme ve bakım maliyeti en düşük enerji sistemidir. Teknolojisi en hızlı gelişen ve ihtiyaç olan tüm alanlarda hızla uygulanabilinen sistemdir.

GES nerede kullanılır ?
GES için kullanım kısıtı, teknik ve teknoloji anlamında yoktur. Konut, ticarethane, sanayi ve tarım için kullanılır. GES için temel fikir: “Üretilen noktada tüketim”. Bu fikirdeki temel amaç, gereksiz enerji kayıplarını önlemek ve üretim noktalarını mümkün olduğu kadar yaymaktır. Aynı zamanda, tüketim noktalarının bağımsız hale getirilmesi ve kamuoyunun ekonomik giderlerinin düşürülmesi amaçlanır. Böylece her tüketici aynı zamanda potansiyel bir enerji üreticisi konumuna gelmektedir.

Bu durumda; GES kurulumunu gerçekleştirmiş her kişi veya kurum, bağımsız enerji üretimine sahip olup enerji kesintilerden korunmuş ve ekonomik enerji kaynağına sahip olmuş olur.

GES nerede kurulur / kurulabilir?
GES kurulumu için teknik kısıtlamalar çok azdır. Teorik olarak tüm yapılara ve arazilere GES kurulumu yapılabilir.

Önem arz eden kriterler:
- Güney yönlü (Arazi)
- Bağlantı noktasına yakın mesafe
(DM / Trafo)
- Civar yapıların gölgelenme ihtimalinin dikkate alınması
- Yapının mevcut statik hesaplamalara uygunluğu
- Yapının elektrik altyapı uygunluğu

Tüm GES kurulumlarında en verimli ışılım değeri için güney yönlü sistem tasarımı tercih edilmektedir. Arazi kurulumunda, bu husus ekseriyetle tercih ediledir. Çatı GES sistemlerinde bu hususta esneklik yapılır, yapının genel konumu değerlendirilir ve planlanan kurulum gücü (kW) için çatı yapısına uygun simülasyon (PV-Sis Report) yapılarak, kurulu güç tespit edilir. Bağlantı noktasında; tüketimin bağlı olduğu trafo baz alınır.

GES üretiminin yaygın halde kullanılabilmesi için, teknik şartlar (mimari, statik ve genel yönetmelik) uyumlu olduğu müddetçe, her çatıya uygulabilir. GES sistemleri günümüzde yaygın şekilde; kiremit, saç, sandwichpanel, membran ve bitumen gibi çatılarda kullanılabilir. Yeni ve planlanan yapılarda GES sistemleri dikkate alınmalıdır.

GES neden önemlidir ?
GES kurulumu, fosil enerji tüketimini ve bağımlılığını azaltır ayrıca üretici konumuna gelmiş olma aracılığıyla elektrik faturası ödeme konusunda ciddi ölçüde tasarruf etmeyi sağlar.

Mevcut mevzuat (GES/ yenilenebilinir enerji); tüketiminizi karşılamak için GES kurulumunu teşvik etmektedir. Şartların uygunluğu halinde, tükettiğinizin iki katı kadar GES kurulumuna sahip olunabilir. Böylece, hem tükettiğiniz enerji dağıtım şirketiyle mahsuplaşılır hem de üretim fazlası (sınırlı (2/1)) ise alış fiyatınızın vergi ve ENH masrafları hariç dağıtım şirketi tarafından satın alınır (10 yılık alım garantisi).

GES yatırım faydaları nedir?
GES yatırım maliyeti yüksek görülse de, gerçekte öyle değildir. Yatırımlar, günümüzde sürekli artan enerji maliyetleri nedeniyle kısa amortizman sürelerine neden olmuştur. Bugün bir fabrika GES yatırımının maliyetinin yaklaşık 3-5 yıllık amortisman süresi vardır. Bir ticarethaneye ve müstakil eve (villa) yaklaşık 5-7 yıllık amortisman süresi gerekmektedir. Amortisman süreleri, enerji fiyatı artışlarında daha kısa zamana denk gelmektedir.

GES kurulumuna sahip kişi veya kurumlar hiçbir zam veya dolaylı enerji maliyet artışlarından etkilenmemektedir.

GES kurulumları, çok düşük bakım ve işletme maliyetlerine sahiptir. Kullanılan ekipmanlar ve sistemlerin yüksek garanti süreleri dikkate alınmalıdır (örn.: PV Panel 12-25 yıl).

Sistemin genel çalışma ömrü dikkate alındığında (20-25 yıl), yatırımın ekonomik kazancı yatırım bedelinin 5-8 katına ulaşmaktadır. Bunun haricinde, tüm yapılarda katma değer artışı (enerji bağımsızlığı), karbondioksit salınımında azalış ve ülke ekonomisine katkı görülür.

Sonuç:
Yeni teknolojileri kullanarak yerel ve doğal imkanları değerlendirerek hem doğa dostu hem de enerji ihtiyacımızı karşılayacak kaynakları en verimli şekilde değerlendirmemiz gerekmektedir.

GES sistemleri en kolay, hızlı ve uygulanabilir enerji sistemidir. Kişilerin ve kurumların her alanda kullanılabileceği ve ulaşımı kolayca sağlanabilecek bir sistemdir. Bu tükenmeyen enerji kaynağından faydalanılmalıdır.